Wat is bestraling?

Bestraling heet ook wel radiotherapie. Hierbij maken we gebruik van straling met een hoge energie. Het doel hiervan is om kankercellen kapot te maken. De bestraling gaat door de huid heen, uitwendig dus.

Bestraling of radiotherapie is bij meer dan de helft van de kankerpatiënten in Nederland de behandeling. Of als onderdeel van de behandeling. Het bestralen van een tumor kan ervoor zorgen dat deze helemaal verdwijnt. Of het maakt de tumor een stuk kleiner, zodat deze met een operatie gemakkelijker weg te halen is. Daarnaast kan bestraling na een operatie worden ingezet om de laatste kankercellen die niet verwijderd zijn te bestrijden. Naast het genezen van kanker kan bestraling ook gebruikt worden om de ziekte af te remmen. Daarom wordt iemand soms bestraald terwijl hij of zij misschien niet meer beter kan worden.

Een bestralingsarts geeft de bestraling. Een ander woord hiervoor is radiotherapeut oncoloog.

Download de infographic 'Wat is bestraling?'
wat is bestraling radiotherapie

Bestralingstechnieken

Er zijn twee soorten bestraling:

Fotonen zijn lichtdeeltjes die een sterke, elektromagnetische straling afgeven. Protonen zijn kleine, positief geladen atoomdeeltjes. Wat de beste bestralingstechniek is, verschilt per patiënt. Het hangt onder andere af van de locatie en grootte van de tumor. Wanneer de tumor dichtbij kwetsbare organen ligt kan protonenbestraling meer geschikt zijn. Protonenbestraling is preciezer dan fotonenbestraling. Daardoor is de kans op bijwerkingen van bestraling lager. Lees hier meer over wanneer protonentherapie geschikt is als behandeling.

Hoe werkt bestraling?

Door middel van radiotherapie worden zieke cellen gedood of onherstelbaar beschadigd. De straling beschadigt namelijk het DNA in cellen. Wanneer het DNA in een cel veel schade oploopt kan de cel zich niet meer delen en sterft het af. Kankercellen delen sneller dan gezonde cellen. Dat betekent ook dat ze gevoeliger zijn voor de straling. Daardoor raken kankercellen sneller beschadigd dan gezonde cellen.

Tijdens de behandeling werkt de straling in op de cellen van de tumor (kankergezwel). Hierdoor vermindert deze in grootte, of zal het zelfs verdwijnen. Bij de bestraling worden ook gezonde cellen bestraald. Deze gezonde cellen herstellen zich beter dan kankercellen. Doordat de straling in kleinere porties gegeven wordt herstellen de gezonde cellen zich voor het grootste deel. Kankercellen kunnen dit minder goed en zo sterven deze langzaam af. Daarom is het nodig dat er gedurende een vaste periode vaker een behandeling met bestraling plaatsvindt.

Aantal bestralingen

Ook het aantal bestralingen wat nodig is om de kanker te bestrijden verschilt per patiënt. Dit hangt af van de plaats, maar ook van het soort tumor. Vaak zijn er meerdere bestralingen nodig. Dat betekent dat u meerdere keren naar het ziekenhuis moet voor de behandeling. Soms voor meerdere weken achter elkaar. Het is dan niet nodig om opgenomen te worden, u kunt dagelijks heen en weer.

Moet u bestraald worden? Wellicht komt u in aanmerking voor protonentherapie. Doordat protonentherapie preciezer is dan bestraling met fotonen is de kans op bijwerkingen lager. Bekijk op deze pagina of u mogelijk in aanmerking komt.

Ga naar de pagina 'Voor wie is protonentherapie?'