Van bestralingsmasker tot kunst: dit sleurde Fred door zijn kankerbehandeling

Fred Bruce heeft slokdarmkanker en maakte kunstwerk ‘Kameraad’ na 25 keer protonentherapie. Hij liet zich inspireren door zijn stralingsmasker dat hij als maatje probeerde te zien om claustrofobische gevoelens te voorkomen. Sinds kort is het kunstwerk te bewonderen in het UMCG Protonencentrum.

Een maand lang krijgt Fred iedere werkdag protonenbestraling in het UMCG protonencentrum. Halverwege 2022 kreeg hij namelijk te horen dat hij slokdarmkanker heeft. ‘Toen ik aan de behandelingen begon, voelde het alsof ik onderaan een hele hoge berg stond. Vijfentwintig ritten van Deventer naar Groningen, en weer terug. Maar na twee weken begon het aftellen al en voelde ik me rustig over de situatie. Gedichten schrijven hielp me hierbij. Achteraf gezien ging de bestraling goed met relatief weinig klachten’, vertelt Fred.

Bestralingsmasker als kameraad

‘Het idee om een kunstwerk te maken kwam aan het einde van de behandeling om te verwerken wat me was overkomen’, zegt Fred. ‘Elke behandeling begon met een routine. Badjas aan en bestralingsmasker op. Toen deze routine stopte, werd ik onverwachts heel emotioneel. Het masker wilde ik houden. Vanaf het begin had ik het benoemd tot kameraad, om me een veilig gevoel te geven. Zo beschermde ik mezelf tegen claustrofobische gevoelens, omdat je niet kan bewegen in zo’n masker.’

Van schets tot beeld

Eenmaal thuis weet Fred niet direct wat hij met het masker wil gaan doen. Een paar maanden ligt het in zijn atelier. ‘Ik ben eerst ideeën gaan schetsen. Het was belangrijk te laten zien dat het masker een soort beschermende tweede laag huid was. Een van de gedichten die ik schreef tijdens de behandelingen, is gereflecteerd in een spiegel te lezen. Het kunstwerk heb ik Kameraad genoemd’, legt Fred uit.

Bevrijding

Het maken van het kunstwerk werkte bevrijdend voor Fred. Het gaf voldoening om bezig te zijn met iets indrukwekkends dat achter je ligt. Fred: ‘Het belangrijkste dat ik wil meegeven aan lotgenoten is: je bent niet alleen. Het behandelingstraject is lang, maar afgemeten op een volwassen mensenleven is het vaak maar even. Creatief bezig zijn en een doel hebben, hebben mij erg geholpen vorm te geven aan alle emoties die tijdens het behandelingstraject vrijkwamen. Zet je twijfels opzij en ga ervoor.’

Geoliede machine

‘Ik ben de medewerkers van het UMCG Protonencentrum ontzettend dankbaar voor alle warmte die zij uitstraalden en begrip die zij toonden in dit proces. Je kan merken dat het team goed samenwerkt, ze zijn net een geoliede machine. Het kunstwerk is helemaal op zijn plaats daar’, zegt Fred tot slot.

Terug naar overzicht

Wat is Protonentherapie?

In Nederland wordt bij bestraling van patiënten met kanker vrijwel altijd gebruik gemaakt van een behandeling met fotonen. Fotonen geven hun dosis af in het te bestralen gebied (de tumor), maar geven ook dosis af aan omliggende gezonde weefsels. Protonen geven hun dosis daarentegen nauwkeuriger af. Hiermee zorgen protonen in vergelijking met fotonen voor een verlaging van de stralingsdosis in omliggend gezond weefsel. Bij gelijkblijvende dosis in de tumor. Deze afname in dosis naar gezond weefsel kan resulteren in een afname in bijwerkingen.