Protonentherapie bij zaadbalkanker (seminoom)

Wat is radiotherapie?

Radiotherapie is de behandeling van kanker door middel van bestraling. Het doel van de bestraling is het doden van kankercellen. Daarbij moeten de gezonde cellen zo veel mogelijk gespaard worden. Tijdens de behandeling wordt gebruik gemaakt van straling met een hoge energie. Deze straling beschadigt het erfelijke materiaal van een cel, waardoor deze zich niet meer kan delen en uiteindelijk stuk gaat. Kankercellen zijn gevoeliger voor straling dan cellen van de gezonde omliggende weefsels. Gezonde weefsels kunnen zich beter herstellen van de stralingsschade dan kankercellen.

Wat is protonentherapie?

De meeste patiënten met kanker worden in Nederland bestraald met fotonen. Fotonen geven hun dosis af in het te bestralen gebied (doelgebied), maar geven ook dosis af aan omliggende gezonde weefsels. Protonen geven hun dosis nauwkeuriger af. In vergelijking met fotonen zorgen protonen hierdoor voor een lagere stralingsdosis in omliggend gezond weefsel, bij gelijkblijvende dosis in de tumor. Deze afname in dosis in gezond weefsel resulteert mogelijk in een afname in bijwerkingen. Binnen de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie hebben de protonencentra in Nederland richtlijnen ontwikkeld over welke patiënten in aanmerking komen voor behandeling met protonen.

De behandeling met protonen

Voorbereiding

Ter voorbereiding van de protonentherapie krijgt u een afspraak voor een intakegesprek, gecombineerd met een afspraak bij de medewerker patiëntenservice en een CT-scan op de afdeling Radiotherapie in het UMCG.
Het intakegesprek is met een radiotherapeut-oncoloog. Alle relevante informatie (de uitslag van het weefselonderzoek en de CT/PET-scan) wordt in het UMCG opnieuw beoordeeld. Alle patiënten worden opnieuw besproken in een wekelijks overleg met radiologen, urologen, medisch oncologen en pathologen in het UMCG. Soms zijn patiënten beter af met chemotherapie. In dat geval bespreekt uw radiotherapeut-oncoloog dat met u.
Aan de hand van bovenstaande voorbereidingen wordt het definitieve protonenplan gemaakt. Dit duurt ongeveer 2 weken.

De bestraling

Het aantal bestralingen kan variëren van 10 tot 18 keer, en is in principe hetzelfde als wanneer u met fotonen behandeld zou worden. De bestralingen vinden plaats op werkdagen, in het UMCG Protonentherapiecentrum.

Controle afspraken

Gedurende uw behandeling wordt u regelmatig gezien door uw behandelend arts op de afdeling Radiotherapie in het UMCG.

Controle afspraken na de behandeling

De uitkomsten van de behandeling met protonen worden structureel vastgelegd. U kunt voor een (multidisciplinaire) beoordeling door uw radiotherapeut en eventueel de neuroloog en de neuropsycholoog worden gevraagd naar het UMCG terug te komen. Dit vindt plaats 1x in de paar jaar. De overige vervolgcontroles zullen worden afgestemd met uw eigen behandelaar.

Met onze 360-graden video’s bekijkt u het gehele protonentherapie proces op onze afdeling alvast.

Bijwerkingen van de bestraling van zaadbalkanker

Uw radiotherapeut-oncoloog zal u tijdens het intakegesprek uitgebreid informeren over de bijwerkingen en late gevolgen van de behandeling. Het kan zijn dat u ook al informatie van een radiotherapeutoncoloog, uroloog of medisch oncoloog uit het verwijzend ziekenhuis heeft ontvangen.

Bijwerkingen rondom de behandeling
Vermoeidheid, misselijkheid, darmklachten en een huidreactie op de rug. U wordt tijdens de behandeling begeleid door uw radiotherapeutoncoloog.

Mogelijke late gevolgen
Achteruitgang van de nierfunctie, verhoogd risico op diabetes mellitus (suikerziekte), verhoogd risico op ontstaan van nieuwe tumoren in de nieren, blaas, maag en alvleesklier.

Deelname aan medisch wetenschappelijk onderzoek

De afdeling Radiotherapie van het UMCG neemt deel aan nationale en internationale wetenschappelijke onderzoeken. Als dat voor u van toepassing is, wordt u gevraagd om hieraan deel te nemen. Tijdens het eerste gesprek met uw behandelend arts informeert deze u over het onderzoek. Dat gebeurt zowel mondeling als schriftelijk. Daarna kunt u aangeven of u aan het onderzoek mee wilt doen.

Nederlandse Kankerregistratie

Wij delen patiëntgegevens met de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Ze gebruiken die gegevens voor wetenschappelijk onderzoek naar kanker en de behandeling ervan. Zij kunnen niet zien van wie die gegevens zijn. Meer informatie over het gebruik van die gegevens staat op de website van het Integraal Kankerinstituut Nederland. Lees ook hoe wij omgaan met uw gegevens.