Protonentherapie bij zaadbalkanker (seminoom)
Wanneer u een vorm van zaadbalkanker (seminoom) heeft kan een bestralingsbehandeling van de lymfekliergebieden in de buik en het bekken noodzakelijk zijn. Patiënten jonger dan 50 jaar die deze bestraling moeten ondergaan, komen altijd in aanmerking voor protonentherapie. Hier kunt u meer lezen over deze behandeling in het UMCG Protonentherapiecentrum, onderdeel van de afdeling Radiotherapie in het UMCG.
Wat is radiotherapie?
Radiotherapie is de behandeling van kanker door middel van bestraling. Het doel van de bestraling is het doden van kankercellen. Daarbij moeten de gezonde cellen zo veel mogelijk gespaard worden. Tijdens de behandeling wordt gebruik gemaakt van straling met een hoge energie. Deze straling beschadigt het erfelijke materiaal van een cel, waardoor deze zich niet meer kan delen en uiteindelijk stuk gaat. Kankercellen zijn gevoeliger voor straling dan cellen van de gezonde omliggende weefsels. Gezonde weefsels kunnen zich beter herstellen van de stralingsschade dan kankercellen.
Download hier de brochure
Wat is protonentherapie?
De meeste patiënten met kanker worden in Nederland bestraald met fotonen. Fotonen geven hun dosis af in het te bestralen gebied (doelgebied), maar geven ook dosis af aan omliggende gezonde weefsels. Protonen geven hun dosis nauwkeuriger af. In vergelijking met fotonen zorgen protonen hierdoor voor een lagere stralingsdosis in omliggend gezond weefsel, bij gelijkblijvende dosis in de tumor. Deze afname in dosis in gezond weefsel resulteert mogelijk in een afname in bijwerkingen. Binnen de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie hebben de protonencentra in Nederland richtlijnen ontwikkeld over welke patiënten in aanmerking komen voor behandeling met protonen.

De behandeling met protonen
Voorbereiding
Ter voorbereiding van de protonentherapie krijgt u een afspraak voor een intakegesprek, gecombineerd met een afspraak bij de medewerker patiëntenservice en een CT-scan op de afdeling Radiotherapie in het UMCG.
Het intakegesprek is met een radiotherapeut-oncoloog. Alle relevante informatie (de uitslag van het weefselonderzoek en de CT/PET-scan) wordt in het UMCG opnieuw beoordeeld. Alle patiënten worden opnieuw besproken in een wekelijks overleg met radiologen, urologen, medisch oncologen en pathologen in het UMCG. Soms zijn patiënten beter af met chemotherapie. In dat geval bespreekt uw radiotherapeut-oncoloog dat met u.
Aan de hand van bovenstaande voorbereidingen wordt het definitieve protonenplan gemaakt. Dit duurt ongeveer 2 weken.
De bestraling
Het aantal bestralingen kan variëren van 10 tot 18 keer, en is in principe hetzelfde als wanneer u met fotonen behandeld zou worden. De bestralingen vinden plaats op werkdagen, in het UMCG Protonentherapiecentrum.
Controle afspraken
Gedurende uw behandeling wordt u regelmatig gezien door uw behandelend arts op de afdeling Radiotherapie in het UMCG.
Met onze 360-graden video’s bekijkt u het gehele protonentherapie proces op onze afdeling alvast.

Bijwerkingen van de bestraling van zaadbalkanker
Uw radiotherapeut-oncoloog zal u tijdens het intakegesprek uitgebreid informeren over de bijwerkingen en late gevolgen van de behandeling. Het kan zijn dat u ook al informatie van een radiotherapeutoncoloog, uroloog of medisch oncoloog uit het verwijzend ziekenhuis heeft ontvangen.
Bijwerkingen rondom de behandeling
Vermoeidheid, misselijkheid, darmklachten en een huidreactie op de rug. U wordt tijdens de behandeling begeleid door uw radiotherapeutoncoloog.
Mogelijke late gevolgen
Achteruitgang van de nierfunctie, verhoogd risico op diabetes mellitus (suikerziekte), verhoogd risico op ontstaan van nieuwe tumoren in de nieren, blaas, maag en alvleesklier

Reiskosten, verblijf en vergoeding
Vraag uw zorgverzekeraar naar de voorwaarden voor vergoeding van uw reis- en verblijfskosten. Als u besluit om tijdens de bestraling in de buurt van het UMCG te verblijven, dan kunnen wij u adviseren bij het vinden van een verblijf. Voor informatie hierover kunt u terecht bij de medewerker patiëntenservice. Een gesprek met deze medewerker wordt altijd gepland in aansluiting op het intakegesprek bij de radiotherapeut-oncoloog
Second opinion
Als u wilt weten of u in aanmerking komt voor protonen dan kunt u ook een second opinion aanvragen in het UMCG. Wij raden u aan dit met uw behandelend radiotherapeut-oncoloog en uw ziektekostenverzekeraar te bespreken.
Tot slot
Als u na het lezen van bovenstaande informatie nog vragen heeft over uw bestralingsbehandeling, kunt u deze stellen aan uw radiotherapeut-oncoloog of physician assistant. Op werkdagen is het UMCG Protonentherapiecentrum telefonisch bereikbaar op telefoonnummer (+31) 050 361 2711. De medewerker overlegt zo nodig met uw behandelend arts of physician assistant.
Download de online brochure Protonentherapie bij zaadbalkanker.
Zie ook
Patiëntenervaringen
Wilt u meer weten over hoe het is om protonentherapie te ondergaan? Lees dan de ervaringen van oud-patiënten.