Goedaardige of kwaadaardige tumor?

Er is een verschil tussen een goedaardige en kwaadaardige tumor. Een knobbeltje in ons lichaam kan wijzen op kanker. Maar niet elk knobbeltje in ons lichaam is kanker. Het kan ook een goedaardig knobbeltje zijn (bijv. een cyste). Het is heel lastig om onderscheid te maken tussen onschuldige symptomen en tekenen die wel op kanker wijzen.

Hieronder leest u een korte toelichting over het verschil tussen een goedaardige en een kwaadaardige tumor.

Wat is een tumor?

In ons lichaam vinden er elke dag miljoenen celdelingen plaatst. Dit ontstaat omdat cellen zich vernieuwen. Deze cellen bestaan uit bouwstenen die we nodig hebben voor ons lichaam om bijvoorbeeld te kunnen groeien en om wonden te genezen. Dit gebeurt automatisch, zonder dat wij erover na hoeven te denken. Soms treden er fouten op in deze celdeling. Meestal kan ons lichaam dat zelf herstellen, maar dit is niet altijd het geval. In sommige gevallen blijft de cel zich ongecontroleerd delen waardoor een tumor ontstaat. Een tumor kan ook wel gezien worden als een klompje cellen die zich blijven delen en vermenigvuldigen. Soms met een kapsel (een sterke schil of wand) eromheen. Een tumor wordt ook wel een gezwel, of neoplasma genoemd.

Goedaardige tumor 

Bij een goedaardige tumor, of benigne (Latijn voor goedaardig), blijven de cellen binnen het kapsel zitten. De tumor kan wel groot worden, maar geeft daardoor geen problemen. Immers, de cellen zaaien zich niet uit. Bij goedaardige tumoren groeit het gezwel dus niet door andere weefsels heen en kan het zich hierdoor niet verspreiden door het lichaam.

Goedaardige tumoren zijn zelden gevaarlijk. In sommige gevallen kan een goedaardige tumor wel gevaarlijk zijn. Dit kan op twee manieren:

1.      De goedaardige tumor wordt kwaadaardig. Dit gebeurt alleen in uitzonderlijke gevallen. Dan groeit de tumor alsnog door het eerder genoemde kapsel heen.

2.      De goedaardige tumor geeft klachten. Dit kan doordat de (groeiende) tumor druk geeft op omliggende weefsels of organen. De tumor blijft wel binnen het kapsel. Ook zijn de cellen niet kwaadaardig en zaaien ze niet uit. Maar de gevolgen kunnen wel gevaarlijk zijn. Een voorbeeld hiervan is een goedaardige hersentumor. Dan kan het door de druk die de tumor uitoefent nodig zijn om deze alsnog te verwijderen of bestralen.

Kwaadaardige tumor

Bij een kwaadaardige tumor, of Maligne (Latijn voor kwaadaardig), spreken we van kanker. Dan groeien de cellen verder buiten de tumor. Daarbij kunnen zij in omliggende weefsels en organen groeien. De cellen kunnen ook losraken. Daarbij kunnen zij zich via het bloed en/of de lymfebanen verspreiden. Wanneer zij zich elders in het lichaam vasthechten en uitgroeien tot een nieuwe tumor spreken we van een uitzaaiing. Dan gaat het nog altijd om dezelfde kankersoort.

Verschillen in vorm

Ook de vormen van de tumoren verschillen. Een goedaardige tumor kenmerkt zich vaak door een ronde vorm. Een kwaadaardige tumor daarentegen groeit meer als een aardappel die begint uit te lopen. Deze ‘sprieten’ groeien door de wanden van omliggend weefsel en organen heen.

Protonentherapie en tumoren

Protonentherapie is een innovatieve vorm van radiotherapie. Deze protonenbestraling is veel nauwkeuriger. Daardoor blijft veel gezond weefsel rondom de tumor gespaard. De patiënt heeft dan minder last van bijwerkingen. Zowel goedaardige als kwaadaardige tumoren kunnen worden bestraald met protonen. Of iemand in aanmerking komt voor protonentherapie is afhankelijk van de indicatie.

Het UMCG Protonentherapiecentrum biedt al sinds 2018 protonentherapie aan. Weten of u of uw naaste in aanmerking komt voor protonentherapie? Bekijk dan onze pagina ‘Voor wie is protonentherapie’.

Meer weten?

Het is belangrijk om naar uw gevoel te luisteren. Als u het niet vertrouwt, ga dan voor de zekerheid naar de huisarts. In veel gevallen zal het gaan om een goedaardig gezwel. Het is daarbij soms wel noodzakelijk dat er iets aan gedaan wordt. Bijvoorbeeld omdat het gezwel pijnlijk is of op de zenuw drukt. Als de huisarts twijfelt, zal hij of zij u doorverwijzen naar een specialist in het ziekenhuis. Bij deze specialist kunt u terecht met uw vragen over de eventuele behandeling. Bij deze specialist kunt u ook vragen naar protonentherapie.

Bron afbeeldingen: kanker.nl.